همه در این دنیا به دنبال تعریف و یا بهتر بگویم بازتعریف دین و پیدا کردن کارکرد آن در زندگی هستند! از بس دین را برای ما تئوری، فرض ذهنی و دانسته تعریف کردند اجازه ورود به میدان عمل را پیدا نکرده یا آنطور که شایسته بود نتوانستیم از دانسته تبدیل به عمل کنیم. همین مسأله باعث ضعف در عمل و رفتار مسلمانان و البته سوء استفاده از این ضعف توسط دیگران شد و تصور بیرونیِ شایسته‌ای از دین و دینداری شکل نگرفت. بالاخص در قیاس با ادیان دیگر (مثل مسیحیت) که تلاش داشتند آن را فردی و ناکارآمد در حوزه اجتماعی تعریف کنند.
پس از اولین سوالی که پیش می‌آید این است که مسلمانان و یا دیگرانی که قصد شناخت اسلام را دارند باید چه بخوانند که از آن بدانند!؟
طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن سلسله جلساتی بود که در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۳ در مشهد مقدس توسط طلبه جوانی به نام سید علی حسینی خامنه‌ای در مسجد امام حسن مجتبی(ع) برپا شد. در هر جلسه یک پلی‌کپی به حاضرین داده می‌شد که بر اساس آیات مشخصی از قرآن، اصول و طرح کلی دین و اندیشه اسلامی با زبانی ساده و کاربردی و عام‌فهم، بیان و تشریح می‌شد. مباحثی که وقتی امروز و پس از گذشت حدود چهار، پنج دهه با آنها روبرو می‌شویم، گویا هنوز یک تعریف جدید و زنده از دین ارائه می‌کند! معانی ذهنی ما را از گذاره‌های دینی بهم می‌ریزد! فهم و روش و منش مارا -که مبتنی بر معناهای غیرشفاف و غلط بود- منظم و شفاف می‌کند.
«در آن سخنرانی‌ها راجع به توحید، امامت، ولایت، نبوّت و سایر مباحث اساسى بحث شده است که الان هم آنها را تأیید مى‌کنم. اینها پایه‌هاى فکرى براى ایجاد یک نظام اسلامى بود؛ اگرچه ما آن موقع امیدوار نبودیم که نظام اسلامى شش، هفت سال دیگر محقّق شود. مى‌گفتیم اگر پنجاه سال دیگر هم ایجاد نشود، بالاخره پایه‌هاى فکرى‌اش اینهاست. آن کار، جهت دادن به فکر نسل جوانِ آن روز بود.»
بیانات رهبری در تاریخ ۱۳۸۱/۴/۴
به نظر من مهمترین ویژگی‌های این مباحث و این کتاب (وبه تازگی این صوت‌ها) این است که:
- مباحث پیچیده، تئوریک و دور از ذهن نیست و کاملاً اثباتی و اقناعی است.
- با مثال و مصداق‌های عینی و قابل لمس و قابل فهم برای انتقال مفاهیم دینی (بالاخص مخاطب جوان) استفاده شده است
- تا سرحد امکان دین را از بینش (اندیشه) به منش و کنش (عمل) کشانده است.
- تعاریف و حدود فردی و میان‌فردی (اجتماعی) از گذاره‌های دینی ارائه کرده است.
- فهم و برداشت از قرآن را (با تفسیری بدیع و آیه به آیه) تغییر داده و بهبود بخشیده است.
- نه فقط ارائه یک تعریف جدید، بلکه ارائه یک نظام ذهنی و جهانبینی جذاب از دین برای ما می‌کند.
- تطبیق نکات برداشت شده و فهم شده از تفاسیر و تعاریف نو با سیره معصومین(ع)
پیشنهاد می‌کنم چه آنانی که به دانسته‌های دینی‌شان مطمئنند و یا در گیر و دار زندگی و شرایط سخت امروز فرصت و وقت برای ارتقای سطح سواد و دانش دینی خود نمی‌گذارند و چه آنانی که دغدغه دین و دینداری ندارند و تصویری مناسبی از رفتار مومنان ندارند حتماً این کتاب، این صوت‌ها یا حداقل خلاصه‌های این کتاب را یکبار نگاهی بیاندازند. جذابیت و تأثیرگذاری این مباحث به قدری است که پس از خواندن تغییرات مثبتی (هم ناشی از خواندن مباحث هم ناشی از فهم دین) در زندگی خود خواهید دید.
پیشنهاد می‌کنم مقدمه کتاب (سرگذشت جلسات و اتفاقاتی که منجر به دست‌یابی به مباحث و چاپ کتاب شد را حتماً بخوانید)
به مناسبت انتشار صوت‌های درس به درس مباحث کتاب شریف طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن توسط انتشارات محترم صهبا پس از ۴۶ سال، فیش‌ها و نکات خلاصه هر مبحث را در بلاگ و شبکه‌های اجتماعی خودم منتشر می‌کنم:
ایمان:
توحید:
ثبت دیدگاه